İşyerinde herhangi ir iş için kullanılması gereken tüm makine, araç,gereç, alet, tesisat ya da tesis iş ekipmanı olarak tanımlanır. Tüm ekipmanların düzenli olarak olması gerektiği gibi çalışıyor olmasının kontrolü ise günlük rutin kontrollere bağlanmalı ve yasal gerekliliğe bağlanan periyordik kontrolleri yerine getirilmelidir.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Güvenlik Şartları Yönetmeliği bu konuda esas alınan yasal düzenlemedir.

İSG’de İş Ekipmanlarının Kullanımında Dikkate Alınması Gerekenler

• İş ekipmanlarının kullanımına yönelik çalışan ve yöneticilere eğitim verilmelidir
• İşyerinde kullanılan veya kullanılacak olan tüm ekipmanların tanımı gerçekleştirilmelidir.
• İşverenin sorumluluklarını kapsayan güvenlik önlemleri kontrol edilmelidir.
• İmalat şeridinde ve sistemindeki tüm ekipmanların güvenlik prosedürleri gerçekleştirilmelidir.
• CE İşareti ya da benzeri uluslararası belgelendirmeye tabi ekipmanlar hakkında bilgilendirme yapılmalıdır.
• Makine güvenliğini etkileyen tüm faktörler çalışana bildirilmeli ve kontrolü sağlanmalıdır.
• İş ekipmanının tasarımı, yerleşimi, montajı eğitim süreçleri ve günlük veya periyodik kontrolleri ayrı ayrı ele alınmalıdır.
• Özel risk taşıyan iş ekipmanları belirlenmeli, gerekli bilgilendirmeler yerine getirilmelidir.

İSG’de İş Ekipmanlarının Güvenliği Nasıl Sağlanır?

• Kumandalar, Çalıştırma, Durdurma ya da Acil Durdurma Sistemlerinin Kontrolleri
• Makine Koruyucular, Sabit ve Hareketli Koruyucular, Ayarlanabilen, Ara Kilitlemeli veya Kumandalı Koruyucuların Kontrolleri
• Aydınlatma, Sıcak ya da Soğuk Yüzeylerin Tespiti ve Kontrolleri
• İkaz Donanımlarının Yerine Getirilmesi Ve Kontrolü
• Bakım Kayıtlarının Ulaşılabilir Olması
• Enerji Kontrolleri
• İSG İşaretlerinin Uygulanması veya Kontrolleri
• Çalışanın konumunun kontrolü.

İş Ekipmanlarına Periyodik Kontrol Nasıl Yapılır?

Bu ekipmanlar dört ayrı grupta ele alınır.

• Basınçlı kaplar,
• Kaldırma iletme ekipmanları,
• Tesisatlar veya
• Tezgahlar.

İş ekipmanları kapsamında periyodik kontrollerde iş ekipmanları yönetmeliği referans alınmaktadır.

Periyodik kontrollerde ise

• Ağırlık testleri
• Hidrostatik testler,
• Görsel testler,
• Tahribatsız muayeneler ve
• Ekipman veya cihazlarda tespit gibi yöntemlerle yapılmaktadır.

İş ekipmanının özelliğine göre yöntemler çoğalabilir ya da seçilebilir. Bu muayene ve kontroller yapılırken de gerekli güvenlik önlemlerinin alınması gerekir.

EKİPNET Sistemi

EKİPNET Sistemi, iş ekipmanlarına yönelik yapılan kontrollerin elektronik ortamda kayıt alan sistemdir. Bu sistem bildirim ve veri doğrulaması amacıyla kullanılır. İş ekipmanlarının periyodik kontrollerini yapacak yetkili tarafından kullanılır. Bu konuda işlem yapacak kişiler; İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrollerini Yapmaya Yetkili Kişilerin Kayıt Ve Eğitimlerine İlişkin Tebliğ’de açıkça ifade edilmiştir. Bu kişiler haricinde kimse sisteme bağlantı kuramaz veya işlem yapamaz. EKİPNET aracılığıyla iş yerinizde gerçekleştirilen periyodik kontrol raporlarının yetkili biri tarafından yapılıp yapılmadığını teyit edebilirsiniz.